Sermon Tone Analysis

Litur: Rauður

Sálmar

Upphafssálmur: Dýrð í hæstu hæðum (Sálmabók 4)

Fyrir ritningarlestur: Mikli Drottinn, dýrð sér þér (Sálmabók 29)

Fyrir prédikun: Vor Guð oss lýsa lát þitt orð (Söngblað)

Bænarsálmur: Sterk eru andans bönd (Söngblað)

Lokasálmur: Nú héðan burt í friði’ eg fer (Sálmabók 424)

Tilkynningar fyrir messu

Velkomin til Messu.

Í dag er sunnudagur eftir Hvítasunnu, og er hann einnig kallaður Trínitatis eða Þrenningarhátíð á Íslensku.

Kollekta

Almáttugi eilífi Guð, þú sem hefur kennt oss, þjónustumönnum þínum, í sannri trú að játa eilífa dýrð Þrenningarinnar, og ennfremur, í krafti máttar þíns, að tilbiðja eininguna.

Vér biðjum: Halt þú oss stöðugum í hinni sönnu trú, og varðveit þú oss frá öllum óvinum.

Því þú, Faðir, Sonur og Heilagur Andi lifir og ríkir: Sannur Guð um aldir alda.

Amen.

Barnastund

Ritningarlestur

Fyrri ritningarlestur þessa Drottins dags er að finna í Jesajabók, 6. kafla, versum 1-8

L: Þannig hljómar hið heilaga orð.

S: Guði sé þakkargjörð.

L: Síðari ritningarlestur þessa Drottins dags er að finna í bréfi Páls til rómverja, 11. kalfa, versum 33-36

L: Þannig hljómar hið heilaga orð.

S: Dýrð sé þér Drottinn, því þú hefur orð eilífs lífs!

Hvert annað ættum vér að fara!

Guðspjall

P: Guðspjallið skrifar guðspjallamaðurinn Jóhannes

S: Guði sé lof og dýrð fyrir sinn gleðilega boðskap.

P: Guðspjall þessa Drottins dags er að finna í Jóhannesarguðspjalli, 3. kafla, versum 1-15

P: Þannig hljómar hið heilaga guðspjall.

S: Lof sé þér Kristur.

Prédikun

Inngangur

Fyrstu þrjú guðspjöllin í nýja testamentinu leggja áherslu á að segja frá starfi Jesú og þeim atburðum sem áttu sér stað í kringum hann, og rita sammfellda sögu.

Lúkasguðspjall byrjar meira að segja á þessum orðum: “Margir hafa tekið sér fyrir hendur að rekja sögu þeirra viðburða, er gjörst hafa meðal vor.”

Fjórða guðspjallið, Jóhannesarguðspjall, er frábrugðið þessu sniði.

Jóhannes leggur ekki áherslu á sammfelda sögu, heldur á það að skýra merkingu atburðanna.

Í fyrri hluta guðspjallsins velur hann sjö kraftaverk sem Jesús gerði, segir stuttlega frá sjálfu kraftaverkinu, og bætir svo við bæði ræðu og umræðum sem þeim fylgdu.

Til dæmis lætur han sér ekki nægja að segja frá því þegar Jesús gaf mannfjöldanum brauð og fiska, heldur lýsir hann því hvernig kraftaverkið uppfyllir væntingar gamla testamentisins til Messíasar, og því næst hvernig Jesús sjálfur er brauð lífsins.

Fyrsta táknið sem Jóhannes segir frá er einnig fyrsta tákn Jesú, þegar han breytir vatni í vín, í brúðkaupinu í Kana.

Í öðrum kafla, versi 11, ritar hann: “Þetta fyrsta tákn sitt gjörði Jesús í Kana í Galíleu og opinberaði dýrð sína, og lærisveinar hans trúðu á hann.”

Í framhaldi af því er sjónum beint að því sem koma mun, þegar Jesús deyr á krossinum og rís að nýju á þriðja degi.

Nikódemus

En þá vaknar önnur spurning: Voru það lærisveinarnir einir, eða voru líka aðrir sem trúðu á hann?

Þeirri spurningu er svarað með því að segja frá samtali Jesú við farísean Nikódemus, sem kemur til Jesú um nótt.

Reyndar var hann ekki bara farísei, heldur einnig ráðsherra meðal gyðinga.

Hann var einn af þeirra æðstu leiðtogum.

Því er stundum haldið fram að það var lítið athugavert við hegðun Nikódemusar.

Samkvæmt skilningi gyðinga var komin nótt þegar við sólsetur, og hugsanlegt er að hann hafi verið kominn til hans rétt eftir klukkan 18. Það getur svosem verið satt, en það breytir ekki því að Nikódemus kom ekki til Jesú fyrr en hann gat komið í skjóli myrkurs, og þessi hegðun var nægilega athugaverð til þess að hennar er getið í guðspjallinu.

Nikódemus vildi augljóslega ekki láta sjá sig þegar hann kom til Jesú.

Nikódemus viðurkennir tákn Jesú

En þegar hanns svo kemur innfyrir, vantar ekki stóru orðin: Vér vitum að þú ert lærifaðir kominn frá Guði.

Enginn getur gert þessi tákn sem þú gjörir nema að Guð sé með honum!

Hver eru þessir vér?

Það liggur kannski beinast við að hér sé um að ræða farísea, fremur en Sanhedrin ráðið í Jerúsalem.

Það þýðir þá að farísear hafa ekki bara tekið eftir táknunum sem Jesús gerði, heldur einnig rætt saman um merkingu þeirra og komist að þeirri niðurstöðu að þau voru óneitanlega frá Guði komin.

Og þrátt fyrir það, hefur ekki verið eining milli þeirra um hvernig þeir ætti að bregðast við, því annars hefði Nikódemus ekki þurft að fela sig.

Eða kannski var þetta vér ekki til vitnis um neina samstöðu farísea, heldur einungis leið fyrir Nikódemus að tala um sjálfan sig, án þess að gefa of mikinn kost á sér.

Hann talar eins og stjórnmálamaður, en er í raun og veru að tjá sína eigin játningu.

Þótt hann hafi kannski enn ekki verið alveg viss, er ljóst að Nikódemus trúði á Jesú.

Hann segir: “þú ert lærifaðir kominn frá Guði.

Enginn getur gert þessi tákn sem þú gjörir nema að Guð sé með honum.”

Endurfæðingin

Hvernig svarar Jesús svoleiðis játningu?

Hann kemur sér beint að efninu, því þessi játning fjallar ekki bara um líf og dauða heldur um eilíft líf og eilífan dauða.

Hann segir:

“Sannlega, sannlega segi ég þér: Enginn getur séð Guðs ríki, nema hann fæðist að nýju.”

Og hér mætti líka þýða: Nema að hann fæðist að ofan.

Það felst hvort í öðru.

Því Jesús bætir síðan við að endurfæðingin á sér stað fyrir vatn og Heilagan anda, og ennfremur að það sem af holdinu fæðist er hold, en það sem af andanum fæðist er andi.

Þegar venjuleg fæðing á sér stað, kemur barn sem tekið er af föður sínum og móður sinni.

Barnið er því af nákvæmnlega sama tagi og þau tvö, foreldrar þess.

Það á þó ekki bara við um að barnið hafi ákveðið erfðarefni, ákveðið útlit og ákveðna eiginleika, heldur hefur það sama eðli og foreldrar þess.

Barnið hefur það eðli sem gengið hefur í arf frá fyrstu einstaklingunum, þegar Guð skapaði þau í upphafi til karls og konu.

En það er líka eðli sem snemma varð fyrir alvarlegri skemmd.

Og sú skemmd er kölluð synd, og eðli mannsins er orðið að hinu synduga eðli mannsins.

Skemmdin nær ekki bara til einvherjar tilhneygingar.

Hún er ekki bara veikleiki, heldur er hún bölvun sem hefur áhrif bæði á líkama og sál.

Hún veldur því að dauðinn er kominn inn í heiminn, og skemmir líkama okkar hægt og bítandi, þar til hvert okkar þarf að deyja.

Hún hefur áhrif á hugrenningar okkar og verk.

Allar hugsanir og öll verk, allar langanir og þrár hjartans, eru undir áhrifum syndarinnar.

Við getum aldri gert eitt einasta verk sem ekki er undir áhrifum þess að við elskum okkur sjálf meira en skapara okkar og meira en náunga okkar.

Meira að segja okkar bestu og kærleiksríkustu verk eru takmörkuð af syndinni, vegna þess að þau koma frá syndugu eðli.

Þetta eðli kemur frá foreldrum okkar og forfeðrum, og við getum í raun ekkert að því gert.

En svoleiðis eðli á ekki samleið með Guði.

Það vill ekki einu sinni eiga samleið með honum.

Sá sem vill verða hólpinn, þarf að fæðast að nýju.

Hvernig má það vera?

En hvernig er það eiginlega hægt?

Spurning Nikódemusar er eðlileg: “Hvernig getur maður fæðst, þegar hann er orðinn gamall?

Skyldi hann geta komist aftur í líf móður sinnar og fæðst?”

Nikódemus gerir sér augljóslega grein fyrir því að enginn getur fætt sjálfan sig að nýju, og augljóslega er það ekki hægt með því móti.

Enda, ef það væri hægt, væri þar með ekkert betur fyrir manni komið.

Það ætti þá áfram við að það sem af holdinu fæðist er hold.

Ný fæðing er ofanfrá.

Jesús útskýrir fyrir Nikódemusi (og þarmeð fyrir okkur) að endurfæðingin kemur fyrir vatnið og fyrir starf Heilags anda.

Jesús segir: “Sannlega, sannlega segi ég þér: Enginn getur komist inn í Guðs ríki, nema hann fæðist af vatni og anda.”

Hér er um að ræða starf Heilags anda, sem sérstaklega kemur til sjóna í heilagri skírn.

Postulinn Páll ústksýrir þetta betur í 6. kafla Rómverjabréfsins.

Heilagur andi tengir okkur við dauða og upprisu Krists, og gefur okkur staðfestingu þess efnis í vatninu, þ.e.a.s.

í heilagri skírn.